Üveit, gözün orta tabakasındaki yani üveadaki iltihaplanmadır ve göz sağlığını ciddi şekilde etkileyebilir. Farklı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilen üveit, çeşitli şekillerde sınıflandırılabilir. Etkilediği anatomik yere göre anterior (ön) üveit, posterior (arka) üveit, intermediyer (orta) üveit ve panüveit (tüm bölgeleri etkileyen) olarak sınıflandırılır. Etyolojik özelliklerine göre üveitler üç grupta incelenebilir: Enfeksiyöz üveit, enfeksiyöz olmayan üveitler, üveiti taklit eden durumlar.
İçindekiler
Üveitte erken teşhis ile olumsuz sonuçlardan korunmak mümkün olabilir. Nedenine bağlı olarak uygun ve erken tedavi uygulandığında olumlu yanıtlar alınabilen bir hastalıktır. Hastalığın tedavisi, hastalığın şiddetine, ne kadar ilerlediğine, gözün hangi bölgesinde görüldüğüyle bağlantılıdır. Belirtileri fark edildiğinde bir göz doktoruna başvurmak önemlidir. İyi bir tedavi planı, görme kaybını önlemeye ve göz sağlığını korumaya yardımcı olacaktır.
Üveitin Farklı Çeşitleri Nelerdir?
Üveitin farklı çeşitleri; anatomik, etyolojik, klinik özelliklerine bağlı olarak sınıflandırılmaktadır. Anatomik özelliklerine göre aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Ön Üveit (Anterior Üveit): Uvea tabakasının ön kısmında meydana gelen en yaygın üveit tipidir. İris ve çevresindeki dokuları etkiler.
- Orta Üveit: Gözün orta kısmında gelişen üveit türüdür. Temel olarak gözün içini dolduran vitreus tabakası etkilenir.
- Arka Üveit (Posterior Üveit): Gözün arka kısmının tutulduğu üveit tipidir. Koroid, retina tabakaları ve vitreus sıvısı etkilenir.
- Panüveit: Gözün her tabakasını etkileyen üveit türüdür.
Etyolojik özelliklerine göre de enfeksiyöz üveit, enfeksiyöz olmayan üveit ve üveiti taklit eden durumlar olmak üzere üç şekilde sınıflandırılır.
- Enfeksiyöz üveit: Bakteri, parazit, virüs, mantar enfeksiyonları tarafından oluşan üveitler bu gruba dahildir. Toksoplazma, kedi tırmığı hastalığı, tüberküloz, sifiliz, herpes enfeksiyonları üveite neden olabilen başlıca enfeksiyonlardır.
- Enfeksiyöz olmayan üveit: Behçet hastalığı, ankilozan spondilit (eklem romatizması), sarkoidoz, lupus, Vogt Koyanagi Harada hastalığı gibi sistemik hastalıklarla ilişkisi olan üveitler ve Fuchs üveiti gibi sistemik hastalıkla ilgisi olmayan üveitler bu gruptadır.
- Üveiti taklit eden durumlar: Bazı hastalıklar üveite benzer bir görünümle karşımıza çıkabilir. Yabancı cisim, tümörler, göz kanamaları, glokomun bazı tipleri, tavuk karası hastalığı, retina dekolmanı gibi durumlar bunlar arasındadır.
Altta yatan bir nedenin bulunamadığı üveitler ise idiyopatik yani nedeni bilinmeyen üveitler olarak sınıflandırılır.
Klinik seyirlerine göre de üveitler; akut, tekrarlayıcı, kronik olarak çeşitlendirilebilir.
Anterior, Posterior Ve Panüveit Nedir?
Anterior üveit uveanın ön kısmında meydana gelen bir üveit türüdür ve gözün iris yani renkli kısmı ve siliyar cisim denen bölümlerini etkiler. Gözde kızarıklık, ağrı, ışık hassasiyeti ve görme bulanıklığı gibi belirtilere neden olabilir. Kortizonlu ve göz bebeğini büyüten göz damlalarının yanı sıra altta yatan nedene yönelik tedaviler kullanılır. Kortizon içeren veya içermeyen iltihap önleyici ilaçlar, antibiyotikler, antiviraller bunlar arasındadır.
Posterior yani arka üveit gözün retina ve koroid tabakalarını etkiler. Genellikle bu üveit türü daha ciddi semptomlara neden olur. Kalıcı görme kaybına kadar gidebilen posterior üveit; ağrı, ışık hassasiyeti, ışık çakmaları, gözde uçuşanlar gibi belirtiler gösterebilir. Birçok nedenle ortaya çıkabilen posterior üveit, belirli virüsler, parazitler veya bakterilerin neden olduğu enfeksiyonlardan veya Behçet hastalığı, sarkoidoz, lupus gibi hastalıklardan kaynaklanabilir. Tedavi nedene bağlı olarak değişir. Tedavi edilmediği takdirde retina hasarına ve körlüğe neden olabilir.
Panüveit, gözün tüm ön ve iç tabakalarının iltihaplanmasıdır. Anterior ve posterior üveitin birleşimi olarak düşünülebilir. Gözün ön kısmındaki iris ve çevresindeki dokular, gözün arka kısmındaki retina ve koroid bölümleri, gözün içerisindeki sıvı dahil olmak üzere tüm gözü etkileyebilir. Panüveit ciddi görme kayıplarına, retina yırtıklarına, sarı nokta hasarına ve bunlara bağlı körlüğe neden olabilir. Ülkemizde en sık nedeni Behçet hastalığıdır. Panüveit tedavisi de altta yatan neden bağlı olarak değişmektedir.
Erken teşhis ve uygun tedavi bütün üveit türleri için önemlidir.
Üveit Sınıflandırılması Nasıl Yapılır?
Üveit sınıflandırılması, hastalığın altta yatan nedenlerine göre yapılır. Bazı bağışıklık sistemi hastalıklarına bağlı olarak, enfeksiyonlar, travma veya bazı ilaçların yan etkileri gibi nedenlerle ortaya çıkabilir. Nedeni bilinmeyen yani idiyopatik üveit de görülebilir.
Üveit sınıflandırılması hastalığın şiddetine göre de belirlenebilir. Hafif, orta, şiddetli üveit olarak ayrılabilir. Şiddetli üveit görme kayıplarına neden olabilir ve hızla tedavi edilmelidir. Üveit sınıflandırılması anatomik olarak inflamasyonun konumuna göre gözün ön, orta, arka tarafında veya her yerini kaplayan şekilde olmak üzere ayrılır. Etyolojik özelliklerine göre hangi nedenlerle oluştuğu saptanarak sınıflanabilir.
Bu sınıflandırmalar üveitin türünü ve tedavi yöntemlerini belirlemekte yardımcı olur. Herhangi bir üveit belirtisi fark edilirse bir göz doktoruna mutlaka başvurulmalıdır.
İnflamasyonun konumuna ve nedenine göre farklı sınıflandırmalar vardır
İnflamasyon, iltihaplanma olarak da ifade edilmektedir. Bağışıklık sisteminin, vücudu çeşitli hastalıklardan ve yaralanmadan koruma amacıyla oluşturduğu bir tür tepki olarak da tanımlanabilir. Gözün içinde belirli anatomik bölgelerde görülebilen inflamasyon da üveit olarak adlandırılmaktadır. Ülkemizde Behçet hastalığı üveit oluşumunun en yaygın nedenlerinden biridir. Ankilozan spondilit, inflamatuar barsak hastalıkları, sarkoidoz, lupus, Vogt Koyanagi Harada hastalığı diğer nedenler arasındadır. Bakteriyel, viral veya mantar enfeksiyonları da gözün içindeki dokuları etkileyebilir ve iltihaplanmaya neden olabilir. Bazı ilaçlar da gözde inflamasyona ve üveit oluşmasına sebep olabilir. Üveit, inflamasyonun konumuna göre de sınıflandırılır. Gözün ön tarafında oluşan iltihaplanmaya anterior üveit, gözün arka kısmında görülen iltihaplanmaya posterior üveit, gözün her yerinde görülebilen iltihaplanmaya panüveit adı verilir.
