Behçet hastalığı, bağışıklık sisteminin vücudun kendi dokularına saldırdığı kronik, sistemik bir hastalıktır. En sık rastlanan komplikasyonlarından biri olan üveit, gözün orta tabakasının iltihaplanmasıdır ve görme kaybına neden olabilir.
İlaçlarla Behçet Üveiti Tedavisi
Behçet üveitinde tedavinin temel amacı, gözdeki iltihabı azaltmak ve görme kaybını önlemektir. Bu amaçla en yaygın kullanılan yöntem, kortikosteroidler ve immünosupresif ilaçların birlikte uygulanmasıdır. Kortikosteroidler, iltihabı hızla baskılayarak ani ataklarda etkili olur. Genellikle kısa süreli kullanılırlar çünkü uzun vadede ciddi yan etkiler ortaya çıkabilir.
İmmünosupresif ilaçlar ise bağışıklık sisteminin aşırı tepkisini azaltarak hastalığın kontrol altında tutulmasına yardımcı olur. Bu ilaçlar Behçet üveitinin tekrarlamasını önlemek için uzun süreli tedavi planlarının bir parçası olarak tercih edilir. Prednizolon, göz iltihabını hızlıca baskılamak için kullanılırken; Azathioprin, bağışıklık sistemini düzenleyerek hastalığın yeniden ortaya çıkma riskini düşürür. Cyclosporin A ve Mycophenolate Mofetil ise orta ve ağır olgularda, diğer ilaçlara yanıt alınamayan durumlarda devreye girer.
Bu ilaçlar etkili olmakla birlikte, karaciğer ve böbrek fonksiyonlarını etkileyebileceğinden, düzenli kan tahlilleriyle birlikte uzman gözetiminde kullanılmalıdır. Tedavi sürecinde doz ayarlamaları da hastanın yanıtına göre belirlenir.Tedavi yanıtının takibinde ise florosein anjiografi altın standarttır.
Biyolojik Ajanlarla Behçet Üveiti Tedavisi
Behçet üveitinin tedavisinde, geleneksel yöntemlerle yeterli sonuç alınamayan ya da başvuru anında ağır üveiti ve görme kaybı olan hastalarda biyolojik ajanlar önemli bir alternatif sunar. Bu ilaçlar, bağışıklık sisteminin yalnızca belirli hedeflerine yönelerek iltihabı daha etkili ve seçici bir şekilde kontrol altına alır. Özellikle anti-TNF (tümör nekroz faktörü) grubuna ait biyolojik ajanlar, son yıllarda Behçet üveiti tedavisinde sıkça tercih edilmektedir.
Biyolojik ajanlar arasında en yaygın kullanılanlardan biri Infliximab’dır. Bu ilaç, damar yoluyla uygulanır ve genellikle üveit ataklarını hızla durdurma kapasitesine sahiptir. Bir diğer etkili biyolojik ajan ise Adalimumab’dır. Enjeksiyon şeklinde uygulanır ve hastalar tarafından evde de kullanılabilir. Adalimumab, uzun süreli tedaviye daha uygundur ve düzenli uygulandığında iltihabın yeniden ortaya çıkmasını önlemeye yardımcı olur. Bu ilaçların en büyük avantajlarından biri, kortikosteroid ihtiyacını azaltmaları ve böylece uzun süreli steroid kullanımının yan etkilerinden hastaları korumalarıdır.
Yaşam Tarzıyla Behçet Üveiti Kontrolü
Behçet üveiti tedavisinde ilaçlar önemli bir yer tutsa da, sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek hastalığın kontrol altına alınmasında büyük katkı sağlar. Behçet hastalığı kronik ve ataklarla seyreden bir yapıya sahip olduğu için, yaşam tarzı değişiklikleri hem atakların sıklığını hem de şiddetini azaltabilir. Özellikle göz sağlığını korumaya yönelik bazı basit ama etkili önlemler günlük yaşamda büyük fark yaratabilir.
Öncelikle, stresin bağışıklık sistemini olumsuz etkileyerek hastalığı tetikleyebileceği bilinmektedir. Bu nedenle stres yönetimi oldukça önemlidir. Meditasyon, nefes egzersizleri veya yürüyüş gibi aktivitelerle stres düzeyi düşürülebilir. Güneş gözlüğü kullanmak ise ışığa karşı hassasiyeti azaltarak gözdeki rahatsızlığı hafifletebilir.
Düzenli uyku ve dengeli beslenme, bağışıklık sisteminin sağlıklı çalışması açısından gereklidir. Vitamin ve mineral yönünden zengin beslenmek, vücut direncini artırabilir. Ayrıca sigara ve alkol kullanımı hem bağışıklığı hem de göz sağlığını olumsuz etkilediğinden tamamen bırakılmalıdır. Doktor kontrolünde yapılacak hafif egzersizler de genel sağlığı destekleyerek hastalık sürecini olumlu etkileyebilir.
Takiple Behçet Üveiti Tedavisinde Başarı
Behçet üveiti tedavisinde başarılı sonuçlar elde etmek için erken teşhis, düzenli takip ve disiplinli bir izlem süreci büyük önem taşır. Bu hastalık zamanla ciddi komplikasyonlara yol açabileceğinden, tedavi yalnızca ilaç kullanımıyla sınırlı kalmamalı, aynı zamanda düzenli göz muayeneleriyle desteklenmelidir. Behçet üveiti, tedavi edilmediğinde katarakt, glokom ve retina hasarı gibi kalıcı görme kayıplarına neden olabilir. Bu riskler, düzenli kontrollerle en aza indirilebilir.
Tedavi sürecinde göz hekimi başta olmak üzere romatolog ve dermatolog gibi diğer branş uzmanlarının iş birliği oldukça önemlidir. Çünkü Behçet hastalığı sistemik bir rahatsızlık olduğu için multidisipliner bir yaklaşımla ele alınmalıdır. Gözle ilgili kontrollerde görme keskinliği testi yapılır, bu testle hastanın net görme düzeyi ölçülür. Göz tansiyonu ölçümü ile glokom riski değerlendirilir. Göz dibi muayenesi, retina ve optik sinir gibi yapılar üzerinde oluşabilecek zararları tespit etmekte kullanılır. Gerek görüldüğünde göz tomografisi (OCT) ile detaylı görüntüleme yapılır. En önemlisi ise retina damarlarından sızıntı olup olmadığını anlamamızı sağlayan florosein anjiografidir. Bu tetkik tedavinin etkin olup olmadığını anlamamızda en önemli tetkiktir ve tedavi boyunca tekrarlanmalıdır. Anjioda sızıntı tamamen durduğu zaman tedavinin azaltılması ve kesilmesi planlanabilir. Bu takiplerin düzenli yapılması, tedavi sürecinin etkinliğini artırır ve komplikasyonları önlemeye yardımcı olur.
Behçet Üveiti Ameliyatı
Behçet üveiti için doğrudan bir ameliyat tedavisi yoktur ancak hastalığın ilerlemesiyle oluşabilecek kalıcı hasarları düzeltmek için cerrahi müdahaleler gerekebilir. Yapılan ameliyatlar Behçet hastalığının kendisini değil, hastalığın neden olduğu gözle ilgili sorunları düzeltmeyi amaçlar. Behçet üveiti nedeniyle yapılabilecek bazı ameliyatlar şunlardır:
- Katarakt ameliyatı: Uzun süreli kortizon kullanımı veya iltihap sonucu gelişen kataraktlarda uygulanır.
- Glokom cerrahisi: Göz içi basıncının ilaçlarla kontrol altına alınamadığı durumlarda tercih edilir.
- Vitrektomi: Retina hasarı, göz içinde kanama ya da iltihap kalıntıları varsa yapılabilir. Bu işlem, gözün iç kısmının temizlenmesini sağlar.
- Retina cerrahileri: Retina yırtılması veya dekolmanı gibi ciddi komplikasyonlar geliştiğinde yapılır.
Behçet Üveiti Tedavisi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Tedavi süresi kişiye ve hastalığın seyrine göre değişir. Bazı hastalarda ömür boyu takip ve ilaç kullanımı gerekebilir. Uzun süreli kortizon kullanımı bazı hastalarda bağımlılık yaratabilir; bu nedenle dozlar doktor kontrolünde azaltılır. Tedavide hedef kortizonsuz bir iyilik sağlamaktır. Tek başına veya uzun süreli kortizon kullanımı kabul edilmeyen bir tedavi şeklidir. Evet, özellikle dirençli vakalarda biyolojik ajanlar iltihabı etkili şekilde kontrol altına alabilir. Kesinlikle hayır, Behçet sistemik bir hastalıktır ve sistemik tedavi edilir. Göz damlaları gözün ön kısmında gelişen üveiti kontrol altına almakta yardımcıdır. Eğer bir görme kusuru (kırma kusuru) varsa, katarakt gibi bazı komplikasyonlarla görme etkilenmişse gözlük veya kontakt lens gerekebilir; ancak hastalığın tedavisinde gözlüğün yeri yoktur. Nadir durumlarda kortizon göz içine enjekte edilebilir. Enjeksiyon kararı işin uzmanı bir hekim tarafından dikkatle verilmesi gereken bir karardır. Göz çevresine de kortizon enjeksiyonları yapmak gerekebilir. Ancak enjeksiyonlar yardımcı tedavidir, esas olan sistemik tedavidir. Erken teşhis ve düzenli takip ile başarı oranı yüksektir; birçok hasta görmesini koruyabilir. Ancak, kalıcı hasar oluştuktan sonra başlanan tedaviler kaybı geri getirmez. Onun için Behçet tanısı alan her hasta düzenli göz kontrollerinden geçmelidir.Behçet üveiti tedavisi ne kadar sürer?
Behçet üveiti tedavisi sırasında kortizon bağımlılığı gelişir mi?
Biyolojik ilaçlar Behçet üveiti tedavisinde etkili mi?
Behçet üveiti tedavisinde göz damlası yeterli mi?
Behçet üveiti tedavisinde gözlük kullanmak gerekir mi?
Behçet üveiti tedavisinde göz içi enjeksiyon yapılır mı?
Behçet üveiti tedavisinde başarı oranı nedir?
