Çocuklarda Behçet Hastalığı

Behçet hastalığı, genellikle erişkinlerde görülse de çocukluk çağında da ortaya çıkabilen nadir ve kronik bir hastalıktır. Bağışıklık sisteminin yanlış çalışması sonucu gelişen bu hastalık, ağız yaraları, göz iltihapları, cilt lezyonları ve eklem ağrıları gibi farklı belirtilerle kendini gösterebilir. Çocuklarda Behçet hastalığı, tanısı ve tedavisi daha zor olduğu için ailelerin dikkatli olması gerekir. Erken teşhis ve doğru tedavi sayesinde hastalığın kontrol altına alınması mümkündür.

Çocuklarda Behçet Hastalığı Nedir?

Behçet hastalığı, kronik seyreden ve bağışıklık sisteminin anormal çalışması sonucunda ortaya çıkan nadir bir hastalıktır. En çok erişkinlerde görülse de çocuk yaşta da ortaya çıkabilir ve bu durumda hem tanı hem de tedavi daha zordur. Çocuklarda Behçet hastalığı aynı erişkinlerdeki gibidir, damarlarda iltihaplanmaya yol açarak ağız yaraları, genital ülserler, göz iltihapları ve cilt lezyonları ile kendini gösterebilir. Özellikle damar, eklem, sindirim sistemi ve sinir sistemi tutulumu, erken yaşta ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Çocuklarda Behçet Hastalığı Sıklığı

Behçet hastalığı genel olarak Akdeniz, Orta Doğu ve Uzak Doğu toplumlarında daha sık rastlanan bir hastalıktır. Türkiye, bu hastalığın en yaygın görüldüğü ülkelerden biridir. Erişkinlerde daha fazla görülse de çocukluk çağında da %4 ila %26 oranında rastlanmaktadır. Genellikle geç çocukluk döneminde (14-16 yaş) görülse de daha küçük çocuklarda da görülebilir. Erkek çocuklarda genellikle hastalığın seyri daha ağır olabilir. Erken yaşta teşhis edilen vakalar, çoğu zaman tekrarlayan ataklarla ilerler. Çocuklarda Behçet hastalığı erişkinlere kıyasla daha nadir teşhis edilmekte ve bazen de yanlışlıkla başka hastalıklarla karıştırılabilmektedir. Bu nedenle hastalığın sıklığı konusunda kesin rakamlar vermek zordur. Genetik yatkınlığı olan ailelerde çocuklarda görülme olasılığı daha yüksektir.

Çocuklarda Behçet Hastalığı Bulaşıcı mıdır?

Çocuklarda Behçet hastalığı aynı erişkinlerde olduğu gibi, bulaşıcı bir hastalık değildir. Yani insandan insana temas, hava yoluyla ya da kan yoluyla geçmez. Bu durum, hastalığın çevreden alınan bir mikrop ya da virüs nedeniyle oluşmadığını açıkça gösterir. Behçet hastalığı, esasen bağışıklık sisteminin yanlış çalışması sonucu ortaya çıkan bir otoinflamatuvar hastalıktır. Yani vücut kendi dokularını yabancı gibi algılayarak saldırıya uğratır. Bu yüzden çocuklarda Behçet hastalığı, aile ve okul çevresinde bulaşma riski taşımadığı için diğer kişiler için herhangi bir tehlike oluşturmaz.

Çocuklarda Behçet Hastalığı Belirtileri Nedir?

Çocuklarda Behçet hastalığı aynı erişkinlerde olduğu gibi çok farklı belirtilerle ortaya çıkabilir ve bu belirtiler kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. En yaygın görülen bulgular şunlardır:

• Ağız yaraları, en sık rastlanan belirtidir. Genellikle ağrılı ve tekrarlayıcıdır.
• Genital ülserler, çocuklarda da görülebilir ve iyileşirken iz bırakabilir.
• Göz iltihapları, görme kaybına kadar ilerleyebilecek ciddi sorunlara yol açabilir.
• Cilt lezyonları, sivilce benzeri ya da kabarık, kırmızı, ağrılı kabarıklıklar şeklinde ortaya çıkabilir.
• Eklem ağrıları ve şişlikler, çocukların günlük yaşamını zorlaştırabilir.
• Sindirim sistemi tutulumu, karın ağrısı, ishal ya da kanlı dışkı ile kendini gösterebilir.
• Damar iltihapları, pıhtılaşma sorunlarına neden olabilir.
• Nörolojik tutulum, baş ağrısı, denge sorunları ve hafıza problemleri şeklinde görülebilir.

Belirtilerin şiddeti ve sıklığı her çocukta farklı olabilir. Bu nedenle ailelerin çocuklarında tekrar eden yaralar, göz kızarıklığı veya açıklanamayan ateş gibi durumlarda mutlaka doktora başvurması gerekir.

Çocuklarda Behçet Hastalığı Sebepleri

Behçet hastalığının kesin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Ancak genetik yatkınlık en önemli faktörlerden biri olarak kabul edilmektedir. Özellikle HLA-B51 adı verilen gen ile hastalık arasında güçlü bir ilişki bulunmuştur. Bunun yanında bağışıklık sisteminin aşırı tepkisi de hastalığın ortaya çıkmasında rol oynar. Çevresel faktörler, bazı enfeksiyonlar ve stres de belirtilerin ortaya çıkmasını tetikleyebilir. Çocuklarda Behçet hastalığının nedenleri arasında aile öyküsü de önemli bir yer tutar. Anne ya da babasında bu hastalık olan çocuklarda risk daha yüksektir. Kısacası, hastalığın oluşumunda hem genetik hem de çevresel faktörlerin bir arada etkili olduğu düşünülmektedir. Hastalığın teşhisi kan testleri ile değil, muayene bulguları ile konulur.

Çocuklarda Behçet Hastalığı Tedavisi

Çocuklarda da tıpkı erişkinlerde olduğu gibi, Behçet hastalığının kesin tedavisi yoktur, ancak semptomları kontrol altına almak ve organ hasarını önlemek için çeşitli yöntemler uygulanır. Tedavi süreci, hastalığın şiddetine ve hangi organların etkilendiğine göre değişir. Ağız ve genital yaralar için lokal ilaçlar kullanılırken, daha ağır durumlarda bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar tercih edilir. Kortikosteroidler, bağışıklık düzenleyiciler ve biyolojik tedaviler sık kullanılan seçenekler arasındadır.

Erken tanı ve düzenli takip, tedavinin başarısını artırır. Çocuklarda tedavi planı, mutlaka çocuk romatolojisi ya da çocuk immünolojisi uzmanları tarafından yapılmalıdır. Ayrıca yaşam tarzı düzenlemeleri de önemlidir. Dengeli beslenme, stresten uzak durma ve düzenli doktor kontrolleri, hastalığın yönetiminde önemli rol oynar.

Tedavi edilmediği takdirde hastalık ciddi organ hasarlarına yol açabileceği için erken müdahale son derece önemlidir. Günümüzde gelişen tedavi yöntemleri sayesinde çocukların yaşam kalitesi önemli ölçüde yükselmiştir.