Katarakt, göz merceğinin saydamlığını kaybederek bulanıklaşması durumudur. Bu hastalık, görme kalitesinde ciddi düşüşe neden olabilir ve genellikle yaşla birlikte ortaya çıkar. Ancak yalnızca yaşlı bireylerde değil, gençlerde hatta bebeklerde bile görülebilir. Dünya genelinde körlüğün en yaygın nedenlerinden biri olan katarakt, modern tıbbın sunduğu gelişmiş tedavi yöntemleriyle artık büyük ölçüde kontrol altına alınabilmektedir.
Genç yaşta katarakt, 0-40 yaş aralığında bireylerde göz lensinin saydamlığını kaybetmesi durumudur. Bu tip kataraktlar doğumsal (konjenital), gelişimsel veya edinsel olabilir. Her ne kadar yaşlılık en sık görülen neden olsa da, genç bireylerde bu rahatsızlık genellikle farklı sebeplerle ortaya çıkar. Katarakt nedenlerini dört başlıkta inceleyebiliriz:
Yaşa bağlı nedenler: Kataraktların büyük bir çoğunluğu yaşlanmanın doğal bir sonucu olarak ortaya çıkar. Lensin zamanla protein yapısı bozulur. Bu durum, lensin saydamlığını yitirmesine neden olur.
Genetik faktörler: Ailede katarakt öyküsünün bulunması, bireyin bu hastalığa yakalanma riskini artırır.
Travma: Göz yaralanmaları veya kimyasal temaslar lens yapısının bozulmasında rol oynayarak travmatik katarakt oluşumuna neden olabilir.
Üveit: Göz içi yapıların iltihap ya da enfeksiyonu sonucu gelişen üveit hastalığı genç yaşta gelişen kataraktın önemli bir nedenidir. Üveitik katarakt kontrol altına alınamayan, uzun süreli üveitin bir sonucu olarak gelişebildiği gibi, tedavide kullanılan kortizonlu ilaçlara da bağlı olabilir.
İlaç ve hastalıklara bağlı kataraktlar: Uzun süreli kortizon kullanımı, şeker hastalığı ve bazı metabolik bozukluklar da katarakt gelişimine neden olabilir.
İçindekiler
Kataraktı Nasıl Anlarız?
Katarakt yavaş ilerlediği için başlangıçta fark edilmesi zor olabilir. Ancak şu belirtiler sıklıkla görülür:
- Görme bulanıklığı: Buğulu bir camın arkasından bakıyormuş gibi hissettirir.
- Işığa hassasiyet: Parlak ışıklar rahatsız eder.
- Renklerin soluklaşması: Renkler parlaklığını kaybeder ve sarı tonlar baskınlaşır.
- Çift görme: Tek gözle bakıldığında bile çift görüntü oluşabilir.
Genç yaşta katarakt erken teşhis edildiğinde, başarıyla tedavi edilebilir ve kişi normal yaşamına geri dönebilir. Ancak geç fark edilirse, özellikle çocuklarda kalıcı görme tembelliği (ambliyopi) riski taşır. Bu nedenle herhangi bir görme problemi yaşayan genç bireylerin vakit kaybetmeden göz doktoruna başvurması hayati önem taşır.
Genç Yaşta Kataraktta Dikkat Edilmesi Gerekenler
Genç bireylerde katarakt görülmesi nadir olsa da, zamanında fark edilmediğinde yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilecek görme problemlerine yol açabilir. Genç yaştaki katarakt hastaları şu maddelere dikkat etmelidir:
- Katarakt hızlı ilerleyebilir, bu nedenle düzenli kontroller şarttır.
- Genç yaşta ameliyat sonrası ikincil katarakt gelişme ihtimali daha yüksek olduğundan, lazer veya ek operasyonlar gerekebilir. İkincil katarakt gerçek bir katarakt değil, yapay merceğin üzerine oturduğu lens arka kapsülünün opaklaşmasıdır ve genellikle basit bir lazer işlemi ile temizlenir.
- Göz içi basıncı ve retina kontrolleri ameliyat sonrası düzenli yapılmalıdır.
- Üveitik bir katarakt söz konusu ise üveitin aktifleşme olasılığı açısından çok yakın izlem gerekir.
Genç Yaşta Katarakt Nasıl Tedavi Edilir?
Genç yaşta katarakt teşhisi almak endişe verici olabilir; ancak günümüz teknolojileri sayesinde tedavi süreci hem güvenli hem de son derece etkilidir. Bu yaş grubunda, göz sağlığının uzun vadeli korunması ve yaşam kalitesinin artırılması için doğru tedavi yönteminin seçilmesi kritik öneme sahiptir.
Katarakt tedavisi için tıklayın.
Gözlük veya lens kullanımı
Erken evrelerde geçici bir çözüm sunabilir. Ancak ilerleyen kataraktta yeterli olmaz.
Katarakt Ameliyatı
Genç bireylerde uygulanan cerrahi tedavi, tıpkı ileri yaşlardaki hastalarda olduğu gibi fakoemülsifikasyon yöntemiyle gerçekleştirilir. Bu yöntemle, bulanık lens ultrason enerjisiyle parçalanır ve küçük bir kesiden çıkarılır. Ardından göz içine yapay bir mercek yerleştirilir. Genç yaş grubunda, gözün ilerleyen yıllarda göstereceği değişimler göz önünde bulundurulup, seçilecek lensin daha esnek, uzun ömürlü ve ihtiyaçlara uygun bir yapıda olması büyük önem taşır.
Katarakt Tedavisinde Yeni Teknolojiler
Lazer destekli ameliyatlar ve kişiselleştirilmiş akıllı lensler, genç bireylerde konforlu ve kalıcı görme sonuçları sağlar.
Katarakt Tedavisinden Sonra Dikkat Edilmesi Gerekenler
İyileşme sürecinde yani ameliyat sonrasında, bir süre önerilen göz damlalarını kullanmak gereklidir. Gözün korunması için güneş gözlüğü ve fiziksel aktivitelerden kaçınma önerilir. Yaklaşık 4-6 hafta içinde görme tamamen normale döner.
Genç yaşta katarakt, her ne kadar endişe verici olsa da, günümüzün gelişmiş tedavi yöntemleri sayesinde başarıyla kontrol altına alınabilen bir durumdur. Erken teşhis ve doğru tedaviyle, net bir görüşe kavuşulabilir. Özellikle lazer ve fakoemülsifikasyon gibi modern cerrahiler, genç bireyler için kalıcı ve konforlu çözümler sunar.
